Gideon Greif - "...płakaliśmy bez łez...": Relacje byłych więźniów żydowskiego Sonderkommando z Auschwitz

"...płakaliśmy bez łez..." - Głosy z piekła

"Kto wie", pisał Załmen Gradowski, więzień Sonderkommando, "czy po tej katastrofie będą żyli jeszcze świadkowie, którzy o tym opowiedzą?". Jego słowa stały się przejmującym zawołaniem, gdyż członkowie Sonderkommando, skazani na "pracę" w piekle Auschwitz, byli jednymi z nielicznych, którzy świadczyli o mechanizmach przemysłowej zagłady narodu żydowskiego. " ...płakaliśmy bez łez..." Gideon Greif ułożył te słowa w tytuł książki, która stała się pomnikiem pamięci i prawdą o niewyobrażalnym cierpieniu. To relacje z piekła, relacje ludzi, którzy świadczyli o morderczym procesie - od przybycia ludzi skazanych na śmierć po wsypanie ich prochów do rzeki. Książka Gideona Greifa nie tylko ukazuje przerażającą mechanikę masowej zagłady, ale również pozwala zagłębić się w psychikę więźniów Sonderkommando. Byli oni robotami w fabryce śmierci, gdzie surowcem byli ludzie, a produktem ludzkie prochy. Ich praca była okrutna, ich życie kruche, a ich świadectwo jedynym sposobem na ocalenie prawdy. Większość członków Sonderkommando wymordowano, by "wtajemniczeni" nie mogli opowiedzieć o tym, co widzieli. Zaledwie ok. 80-100 przeżyło do ewakuacji obozu. Całymi latami milczeli, próbując uciec od traumatycznych wspomnień. Gideon Greif, w oparciu o ich świadectwa, postanowił opowiedzieć o tym, co "płakaliśmy bez łez...". To książka, która wstrząsa, przeraża i wspomina. Gideon Greif, izraelski historyk, poświęcił swoje życie badaniom nad Holokaustem. Jego praca, "…płakaliśmy bez łez…", uznana za jeden z najważniejszych dokumentów na temat tej tragedii, została przetłumaczona na wiele języków i zdobyła uznanie krytyków.